รู้จัก Hakomi Method : จิตวิทยาเชิงประสบการณ์

เรียบเรียงโดย ทีมงานวัชรสิทธา


“การบำบัดเริ่มต้นจากการค้นพบ มันพูดเรื่องที่ว่าคุณคือใคร และอะไรคือท่าทีด้านอารมณ์ในระดับที่ลึกสุดของคุณ ไม่ได้เกี่ยวกับว่าคุณคิดว่าตัวเองเป็นอย่างไร มันไม่ใช่ความคิดเห็น ไม่ใช่สิ่งที่รู้ได้ด้วยความคิด มันคือตัวคุณที่แท้จริง นี่คือลักษณะของจิตบำบัด จิตบำบัดนำไปสู่การค้นพบตัวเอง ค้นพบมุมมองที่จริงแท้ของคุณต่อสิ่งสำคัญของชีวิต”

รอน เคิร์ทซ, ผู้ก่อตั้งฮาโคมิ

Hakomi คืออะไร?

Hakomi คือ กระบวนการจิตบำบัด (psychotherapy) ที่ใช้ร่างกายเป็นศูนย์กลางการทำงานกับจิตไร้สำนึก และใช้ความตระหนักรู้ในร่างกายเพื่อให้เกิดกระบวนการการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นธรรมชาติ

Hakomi เชื่อว่าร่างกายเป็นแหล่งกำเนิดของปัญญาญาณ วิธีการในการบำบัดมีส่วนผสมของปรัชญาตะวันออก โดยเฉพาะพุทธและเต๋า ขับเน้นเอาคอนเซ็ปต์ของสติ สัมปชัญญะ ความรักความกรุณา และอื่นๆ รวมถึงการบำบัดที่ทำงานกับร่างกาย

หลักการของ Hakomi 

Mindfulness – “…การเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงเกิดจากการตระหนักรู้ ไม่ใช่การพยายาม” กระบวนการจิตบำบัดแบบ Hakomi ผู้เข้ารับการรักษาและนักบำบัดจะอยู่ในพื้นที่ของการตระหนักรู้ ผ่อนคลาย ไม่ตัดสิน เพื่อที่จะสำรวจ เชื้อเชิญให้เกิดประสบการณ์ตรงของต้นตอพฤติกรรมรูปแบบต่างๆ ความคิด และนิสัยปรากฏขึ้นมาบนพื้นผิวของการตระหนักรู้

Organicity – ออร์แกนิซิตี้ หมายถึง การที่ปัจเจกมีระบบนิเวศของการมีชีวิตอันเฉลียวฉลาดในตัวเอง ทำให้คนเราสามารถมีระบบการจัดการ การตรวจสอบ การคงสภาพของแต่ละบุคคล ดังนั้นจึงมีความสามารถในการเยียวยาตัวเองในสถานการณ์ต่างๆ ในกระบวนการ Hakomi นักบำบัดจะทำหน้าที่ช่วยเหลือให้กระบวนการเยียวยาตามธรรมชาติของแต่ละคนเกิดขึ้นเอง

Nonviolence – กระบวนการระหว่างนักบำบัดและผู้บำบัด Hakomi จะดำเนินด้วยสันติวิธี ในระหว่างการทำงานนักบำบัดจะไม่เข้าไปรบกวนการคลี่คลาย หากมีการต้านหรือขัดขืนเกิดขึ้น จะไม่มองว่าเป็นอุปสรรค แต่สัมพันธ์กับมันในฐานะการโต้ตอบต่อประสบการณ์ทางอารมณ์ในอดีต และอยู่กับกระบวนการโดยไม่พยายามเข้าไปแก้ไข ก้าวก่าย หรือใช้ความรุนแรง

Mind-body integration – การประสานกันของร่างกายและจิตของแต่ละคนสะท้อนถึงความเชื่อที่มีต่อโลกในระดับลึก ที่ส่งผลไปสู่การมีประสบการณ์และการแสดงออกในชีวิต ใน Hakomi มีการฝึกหลายแบบที่ที่งานกับร่างกาย (somatic) เพื่อเผยแสดงแก่นของความเชื่อในระดับจิตไร้สำนึก

Unity – กระบวนการทำงานของ Hakomi มองชีวิตแบบเป็นองค์รวม ผู้คนเป็นหนึ่งในระบบนิเวศของสิ่งมีชีวิตที่เป็นทั้งหมด กระบวนการบำบัดเป็นการทำงานกับส่วนที่แยกขาดให้กลับไปสู่ระบบความเชื่อมโยง ทั้งในระดับกายภาพ จิต ผู้คน ครอบครัว วัฒนธรรมและจิตวิญญาณ

Loving Presence – การฝึกที่เป็นแกนหลักของ Hakomi ที่เชื่อมร้อยหลักการทั้งหมดคือ Loving Presence เป็นการฝึกที่จะเข้าไปสู่ขั้นของการชื่นชมยินดีกับความงาม คุณสมบัติที่วิเศษที่มีอยู่ในตัวมนุษย์แต่ละคน ซึ่งเป็นการฝึกที่ช่วยให้เกิดการยอมรับตัวเอง การรักตัวเอง การสัมพันธ์กับโลก รวมถึงสร้างบรรยาการของการโอบอุ้มระหว่างนักบำบัดและผู้เข้ารับบริการอีกด้วย

Ron Kurtz ผู้ก่อตั้ง

Ron Kurtz ผู้ก่อตั้ง Hakomi เริ่มต้นทำเวิร์คช็อปและสอน Hakomi ในปี 1970 และก่อตั้งสถาบัน Hakomi Institute ในปี 1981 และขยายเครือข่ายการเทรนด์ Hakomi method ไประดับนานาชาติ ปัจจุบันมีสถาบัน Hakomi traning หลายแห่ง และมีการใช้ศาสตร์นี้อย่างแพร่หลายในโลกตะวันตก

รอนศึกษาจิตวิยา เทคนึกจิตบำบัด ทฤษฎีระบบ ปรัชญาตะวันออก และได้รับแรงบันดาลจากเต๋าและพุทธ ผสมกับพื้นเพที่เขาเคยทำงานวิศกรรมคอมพิวเตอร์ ทำให้มีการคิดอย่างเป็นระบบและพัฒนา Hakomi method ขึ้นมาบนพื้ฐานของศาสตร์ต่างๆ ที่เขาได้ศึกษา กลายเป็นหลักการของ Hakomi ที่เห็นได้ชัดว่ามีทั้งกลิ่นอายของปรัชญาตะวันออกและศาสตร์ทางตะวันตก

หนังสือของ Ron Kurtz

  • Body-Centered Psychotherapy: The Hakomi Method
  • The Body Reveals (with Hector Prestera) 
  • Grace Unfolding: Psychotherapy in the Spirit of the Tao-te ching (with Greg Johanson).