บทความโดย สราวุธ เฮ้งสวัสดิ์
1
ครั้งแรกที่อ่านเรื่องการสร้างมันดาลา (แผนภูมิจักรวาลบริสุทธิ์) ของชาวทิเบตที่ถูกสร้างอย่างวิจิตรบรรจงด้วยผงทรายมากสีสัน กระทั่งกลายเป็นภาพสุดท้ายที่งดงามยิบยับด้วยรายละเอียด ก่อนที่สุดท้ายจะถูกทำลายลงจนไม่เหลือร่องรอยใดๆ ในวันสุดท้ายของพิธีกรรมที่เรียกว่า สลายมณฑล จำได้ว่ารู้สึกประทับใจ ทึ่ง และใจหายไปพร้อมกัน
2
ล่าสุดในงาน Sacred Mountain Festival ที่มิตรสหายสรรค์สร้างพื้นที่มณฑลศักดิ์สิทธิ์ขึ้นที่ค่ายเยาวชนเชียงดาว เกิดเรื่องราวน่าจดจำมากมายในพื้นที่แห่งนั้น เสียงหัวเราะ หยดน้ำตา อบอุ่นของอ้อมกอด แม้อยู่ไม่ถึงพิธีปิด แต่เพียงเห็นภาพและเรื่องเล่าของพิธีสลายมณฑลก็รู้สึกซึ้งใจและใจหาย
3
เพื่อนหลายคนเล่าให้ฟังถึงบ้านเก่าที่อยู่มาตั้งแต่เด็ก แล้ววันหนึ่งเกิดความเปลี่ยนแปลง บางแห่งถูกทุบ เวนคืน บางแห่งชุมชนดั้งเดิมสลายหายไปในเวลาไม่กี่วัน ซึ่งพวกเขาเองก็รู้สึกใจหายเช่นกัน
4
ผมมีโอกาสได้กลับไปที่โรงเรียนเก่า บ้านเก่าของตัวเอง ซึ่งเปลี่ยนแปลงไปมาก เหล่านี้ล้วนชวนให้คิดถึงการหายไปของพื้นที่ทรงจำ รวมถึงความทรงจำในพื้นที่เหล่านั้น ที่เคยมีอยู่แล้วสลายไปราวกับไม่เคยปรากฏ สิ่งที่เคยเกิดขึ้นหลงเหลือไว้เพียงในใจเรา ซึ่งแม้กระทั่งความทรงจำลึกซึ้งในใจก็จะค่อยๆ เลือนหายไปตามวันเวลา เริ่มจากจางลงไปจนลืมเลือน เราจดจำได้เพียงความรู้สึกบางอย่างเท่านั้น
5
ไม่เพียงพื้นที่, ผู้คนก็เช่นกัน เราสะสมความทรงจำร่วมกับผู้คนไว้ แต่เมื่อไม่ค่อยได้พบเจอ ความทรงจำเหล่านั้นก็ค่อยๆ จางคลายเลือนหายไป หรือในบางกรณี, บางผู้คนก็มีเหตุให้หายไปจากชีวิตในทันใด ไม่ตั้งตัว เหมือนบ้านเก่าถูกทุบ เหมือนมณฑลวิจิตรบรรจงถูกสลายในทันตา
6
ทุกครั้งที่มณฑลสลาย ภายในเราสั่นคลอน ขณะเดียวกันมันเติบโต, ใช้เวลาสักพัก มันจะค่อยๆ ประกอบร่างเป็นสิ่งที่มั่นคงขึ้น เก็บบางสิ่งไว้ ปล่อยบางสิ่งไป
7
มิใช่หรือว่า ชีวิตคือการสลายมณฑลซ้ำๆ, ไม่รู้กี่ครั้งต่อกี่ครั้ง
8
ความงดงามเกิดขึ้นในชั่วเวลาหนึ่ง และหายไปราวไม่เคยมี
